FAQs

Iva, in-numru huwa erbgħa u għoxrin (24), li ma jinkludix il-Prim Imħallef. Fil-preżent il-Bench tal-Qrati Superjuri jikkonsisti minn wieħed u għoxrin (21) Imħallef u l-Prim Imħallef. Wieħed mill-Imħallfin huwa l-eks Prim Imħallef, Vincent De Gaetano, li minn Settembru 2010 ilu jservi bħala mħallef fir-rigward ta’ Malta fil-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem fi Strasburgu. Dan in-numru massimu huwa stabbilit bl-Ordni tal-President ta’ Malta, u għalhekk in-numru jista’ jiżdied jew jitnaqqas, iżda fl-ebda każ ma jista’ jkun inqas minn tlettax (13). Bit-talbiet dejjem jiżdiedu ta’ litigazzjoni ċivili u prosekuzzjonijiet kriminali, it-tendenza matul is-snin kienet li jiżdied l-għadd ta’ Mħallfin. Id-digriet attwali, li jistabbilixxi n-numru massimu ta’ 24 Imħallef, ġie ppubblikat mill-Avviż Legali 91 tal-2014 (25 ta’ Marzu 2014). Ma hemm l-ebda limitazzjoni bħal din fuq l-għadd ta’ Maġistrati li jistgħu jinħatru biex jippresjedu fil-Qrati Inferjuri.

Il-membri tal-ġudikatura huma pprojbiti milli jwettqu kwalunkwe professjoni, negozju jew sengħa oħra jew milli jkollhom kwalunkwe kariga ta’ profitt, anki jekk ta’ natura temporanja, bl-eċċezzjoni ta’ uffiċċju ġudizzjarju f’qorti jew tribunal internazzjonali jew korp aġġudikanti internazzjonali, u l-uffiċċju ta’ eżaminatur fl-Università ta’ Malta. Il-membri tal-ġudikatura lanqas ma jistgħu jaġixxu bħala arbitri, jew jaċċettaw xi tutorship jew amministrazzjoni oħra għajr l-amministrazzjoni ta’ attivitajiet fi ħdan il-Kumitat tal-Istudji Ġudizzjarji, jew li jistgħu jiġu assenjati lilhom bil-liġi. Barra minn hekk, ma jistgħux jokkupaw kariga jew kariga, anki jekk ta’ natura temporanja jew volontarja jew onorarja, jew iwettqu xi attività, li fl-opinjoni tal-Kummissjoni għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja tista’ tikkomprometti jew tippreġudika l-pożizzjoni tagħhom jew id-dmirijiet jew il-funzjonijiet tagħhom.

Għas-sena 2009 is-salarju u l-allowances mhux pensjonabbli huma: —
Prim Imħallef — EUR 56,451.
Imħallef — EUR 49,969.
Maġistrat — EUR 43,698.

Iva. Il-membri tal-ġudikatura huma soġġetti għal-liġi bl-istess mod bħal kulħadd.

Iva. Ilment dwar l-imġiba ta’ Mħallef jew ta’ Maġistrat jista’ jsir bil-miktub lill-Kummissjoni għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja. Il-Kummissjoni tista’ titlob li l-ilment jiġi kkonfermat taħt ġurament qabel ma tipproċedi biex teżaminah. L-ilment ma jridx ikun dwar l-eżitu ta’ każ partikolari, iżda dwar imġiba li l-ilmentatur jemmen li hija jew illegali jew bi ksur tal-Kodiċi ta’ Etika għall-Membri tal-Ġudikatura, jew li l-ilmentatur jemmen li ma twassalx għal funzjonament effiċjenti jew xieraq tal-qorti, jew li titqies li taffettwa l-fiduċja li mħallef jew maġistrat għandu jgawdi minħabba l-ħatra tiegħu jew tagħha.

Il-partijiet ma jistgħux jitkellmu mal-Imħallef jew mal-Maġistrat barra mill-awla tal-qorti u lanqas ma jistgħu jibagħtu xi forma ta’ korrispondenza (ittri, emails eċċ.) dwar il-każ tagħhom. L-avukati tagħhom lanqas ma jistgħu jagħmlu dan. Kwalunkwe mistoqsija jew tħassib iridu jiġu indirizzati, preferibbilment mill-avukati tal-partijiet, lir-Reġistratur. Imħallef jew Maġistrat li jirċievi kwalunkwe komunikazzjoni bħal din, anki minn partijiet terzi, dwar kawża pendenti quddiemu jew li x’aktarx tibda fil-qorti, huwa obbligat bil-liġi jew li jiżvela tali korrispondenza f’qorti bil-miftuħ jew, f’ċerti każijiet, li jittrażmetti dik il-komunikazzjoni lill-President ta’ Malta.

Il-ħinijiet tax-xogħol huma:
1 ta’ Ottubru — 15 ta’ Ġunju: 9.00 a.m — 3.00 p.m
16 ta’ Ġunju — 30 ta’ Settembru: 8.00 a.m — 12.00 p.m

Ir-reġistru huwa magħluq is-Sibtijiet, fil-festi pubbliċi (inklużi l-Ħdud) kif previst fl-Att dwar il-Btajjel Nazzjonali u Ħdud Pubbliku ieħor, u nhar ta’ Erbgħa u nhar ta’ Ħamis tal-Ġimgħa Imqaddsa.

Is-seduti jistgħu jsiru bejn it-Tnejn u l-Ġimgħa bejn t-8.00 a.m. u l-5.00 p.m. jew f’ħin aktar tard skont kif il-Qorti tista’ tmexxi. Is-seduti ma jsirux nhar ta’ Sibt, nhar ta’ Ħadd jew fi festi pubbliċi. Madankollu, għal raġunijiet ta’ urġenza l-qorti tista’ tiltaqa’ fi kwalunkwe jum u ħin fuq it-talba ta’ waħda mill-partijiet jew tal-partijiet kollha, jew għal kwalunkwe raġuni valida oħra kif jista’ jiġi determinat mill-qorti.

Is-smigħ tal-qorti normalment ikun miftuħ għall-pubbliku, u ġeneralment jiġu pprovduti siġġijiet limitati fuq in-naħa ta’ wara tal-awla tal-qorti (jew, fil-każ tal-Qorti Kriminali, fil-gallerija). Meta wieħed jidħol jew joħroġ minn awla tal-qorti, huwa normali li wieħed imur lejn l-Imħallef jew il-Maġistrat bħala rikonoxximent tal-awtorità tal-liġi. Bl-istess mod, meta l-Imħallef jew il-Maġistrat jidħol fl-awla tal-qorti jew ikun wasal biex jirtira minnha, huwa abitwali li l-Imħallef jew il-Maġistrat u l-avukati preżenti jċedu lil xulxin, għal darba oħra bħala rikonoxximent tal-awtorità tal-liġi. Mhux permess li wieħed jitkellem, ipejjep, jiekol, jaqra l-gazzetti u ġeneralment kwalunkwe mġiba li tfixkel is-seduta, u jista’ jiġi kkastigat fil-qosor bħala disprezz tal-qorti.

Affidavit huwa dikjarazzjoni bil-miktub tal-fatti, ikkonfermata fuq ġurament mill-persuna li tagħmilha. F’kawżi ċivili l-evidenza spiss tiġi prodotta permezz ta’ affidavit. L-opponent għandu d-dritt li jagħmel kontroeżami ta’ xhud li jkun ħejja affidavit. F’każijiet kriminali l-użu ta’ affidavits huwa ħafna aktar limitat.

Il-pubbliċità hija karatteristika essenzjali tal-amministrazzjoni tal-ġustizzja f’demokrazija. Dan jimplika li l-proċeduri huma soġġetti għal skrutinju minn dawk kollha interessati sabiex tiġi minimizzata l-possibbiltà ta’ żbalji ġudizzjarji. Naturalment, il-pubbliċità tal-proċedimenti tal-qorti ma tfissirx li kulħadd u kulħadd jistgħu jiltaqgħu fil-qorti biex isegwu każ partikolari. Konsiderazzjonijiet ta’ sigurtà, id-daqs ta’ awla tal-qorti u konsiderazzjonijiet ta’ ordni pubbliku jistgħu jeħtieġu ċerti limitazzjonijiet. Bħala minimu, il-partijiet f’kawża u l-avukati tagħhom huma intitolati li jkunu preżenti f’kull stadju tal-proċedimenti. Tingħata wkoll importanza lill-istampa biex issegwi u tirrapporta b’mod korrett il-proċedimenti ġudizzjarji. Madankollu jista’ jkun hemm każijiet fejn il-pubbliku ġenerali u l-istampa — iżda mhux il-partijiet jew l-avukati tagħhom — jiġu esklużi. Minħabba s-suġġett ta’ każ jew l-evidenza li għandha tiġi offruta, kunsiderazzjonijiet ta’ deċenza jew morali tajba jistgħu jirrikjedu li l-kawża tinstema’ bil-bibien magħluqa. Jew iż-żewġ partijiet fil-kawża jistgħu jitolbu li l-proċedimenti jinstemgħu bil-bibien magħluqa. Jekk l-Imħallef jew il-Maġistrat iqis li r-raġuni mogħtija hija valida, il-kawża tinstema’ wkoll bil-bibien magħluqa. Madankollu, dawn huma l-eċċezzjonijiet rari, u l-Imħallfin u l-Maġistrati jsibuha bi tqila ħafna li jżommu l-proċedimenti bil-bibien magħluqa, speċjalment fi proċedimenti kriminali. Fi proċedimenti kriminali b’mod partikolari, tista’ tiġi imposta ordni ta’ gagging fuq l-istampa li twaqqafha milli tirrapporta l-provi ppreżentati fil-qorti jew milli tirrapporta kwalunkwe ħaġa marbuta mal-każ. Din il-proċedura xi drabi tintuża fi proċedimenti ta’ detenzjoni sabiex ma tippreġudikax il-każ meta eventwalment jitressaq quddiem il-Qorti Kriminali fi proċess minn ġurija. Iżda għal darb’ oħra, din hija verament l-eċċezzjoni.

Biex issir taf il-ħin meta l-Qorti tkun se tisma’ kawża ċivili partikolari, tista’ tiċċekkja l-lista tal-Qorti tas-seduti skedati fis-sit web tal-Ministeru għall-Ġustizzja (Qrati elettroniċi — Kawżi Ċivili) jew tistaqsi fir-Reġistru tal-Qorti. Is-seduti normalment jibdew fid-9.00 ta’ filgħodu, iżda dejjem aktar il-każijiet qed jiġu mqassma, jiġifieri għas-smigħ f’intervalli jew f’ħin partikolari miftiehem mal-avukati tal-partijiet.

Għall-kuntrarju ta’ ċerti ġurisdizzjonijiet, fejn is-sentenza tiġi ddepożitata fir-reġistru u l-partijiet jintbagħtu kopja jew jiġu infurmati li jistgħu jmorru u jaraw is-sentenza f’dak ir-reġistru, f’Malta l-Imħallef jew il-Maġistrat irid jaqra s-sentenza f’qorti bil-miftuħ. F’kawżi ċivili, il-parti operattiva tas-sentenza biss għandha tinqara. F’każijiet kriminali, is-sentenza kollha għandha tinqara. Meta qorti tkun komposta minn tliet imħallfin, is-sentenza tista’ tingħata mill-president ta’ dik il-qorti fl-assenza tal-Imħallfin l-oħra, sakemm is-sentenza tkun iffirmata minn tal-inqas żewġ membri ta’ dik il-qorti.

F’kawżi ċivili ma huwiex meħtieġ li l-partijiet ikunu preżenti meta tingħata s-sentenza, għalkemm hija prattika komuni li l-avukati tagħhom ikunu preżenti f’dan is-sens. F’każijiet kriminali, madankollu, il-parti trid tkun preżenti. Quddiem il-Qorti tal-Appell Kriminali b’mod partikolari, jekk l-appellant ma jidħolx fid-data meta għandha tingħata s-sentenza, l-appell tiegħu jiġi ddikjarat li ġie abbandunat u s-sentenza tal-qorti tal-prim’ istanza ssir effettiva.

Le. Jekk inti attur jew konvenut, tiġi nnotifikat biss bl-ewwel seduta. Huwa d-dmir tiegħek li żżomm kont tad-data ta’ meta se ssir is-seduta li jmiss.

Xhud huwa obbligat li jidher fil-qorti fil-jum u l-ħin indikati fit-taħrika. Jekk ix-xhud jonqos milli jattendi, il-Qorti żżomm lix-xhud f’disprezz, tissentenzjah iħallas multa u tordna li għas-seduta li jmiss jitressaq il-qorti permezz ta’ mandat ta’ skorta jew mandat ta’ arrest.

Jekk xhud ikun marid u ma jkunx jista’ jattendi għas-seduta tal-qorti, huwa għandu jibgħat ċertifikat mediku li jikkonferma l-indispożizzjoni. Jekk ix-xhud ikun se jkun barra mill-pajjiż fil-jum maħtur, huwa għandu jippreżenta rikors, kmieni kemm jista’ jkun qabel is-seduta, fejn jitlob il-permess tal-Qorti biex ikun skużat milli jattendi.

Ix-xhud għandu jressaq it-taħrika miegħu quddiem il-qorti. Xhud għandu dejjem ikun fil-bini tal-qorti mill-inqas għaxar minuti qabel il-ħin skedat. Fid-daħla tal-bini tal-qorti hemm moniters li jindikaw bin-numru s-sala (awla tal-qorti) fejn l-Imħallef/Maġistrat qed jippresjedi s-seduta. F’każ ta’ diffikultà, huwa rakkomandabbli li wieħed jistaqsi lill-uffiċċju tar-riċeviment billi juri t-taħrika.

Matul is-smigħ tal-każ li fih ix-xhud għandu jixhed, huwa għandu jistenna barra mill-awla tal-qorti. L-uxxier tal-qorti jċempel l-isem tax-xhud tliet darbiet meta jdur biex jixhed. Huwa dejjem rakkomandabbli li tinforma lill-uxxier tal-qorti (jew fil-każ ta’ proċedimenti kriminali quddiem il-Qorti tal-Maġistrati, l-uffiċjal tal-pulizija li jaġixxi bħala usher tal-qorti) li inti preżenti u qed tistenna barra.

Sfortunatament hemm każijiet fejn każ irid jiġi pospost jew aġġornat għal diversi raġunijiet. Dan huwa inevitabbli, u ħafna drabi l-Qorti tal-Ġustizzja nnifisha ma tkunx taf sal-aħħar minuta tal-hitch. L-imħallfin u l-maġistrati jagħmlu kull sforz biex jimminimizzaw l-inkonvenjenza għax-xhieda.

Iva. Xhud għandu jipprepara lilu nnifsu, speċjalment jekk fit-taħrika jkun intalab iġib miegħu ċerti dokumenti. F’każ ta’ diffikultà, bħal, pereżempju, fejn it-taħrika ma tiddikjarax liema informazzjoni hija meħtieġa minnu/minnha, ix-xhud jista’ jikkuntattja lill-avukat li ffirma t-taħrika u jitlob informazzjoni. In-numru ta’ kuntatt tal-avukat jista’ jinkiseb mill-Kamra tal-Avukati (Tel. 21248601 email: info@avukati.org). Naturalment dan ma jfissirx li l-avukat jista’ jgħid jew saħansitra jissuġġerixxi lix-xhud x’jgħid hu jew hi — dan ikun jammonta għal kompliċità fi sperġur u reat kriminali.

Le, mhux jekk ikun assistit minn avukat (avukat jew prokuratur legali), għalkemm huwa fid-diskrezzjoni tal-Qorti li tippermetti lil parti tindirizzaha minkejja li tkun assistita minn avukat.

Tfal taħt l-età ta’ tlettax-il (13) sena mhumiex permessi fil-bini tal-qorti sakemm ma jkunux awtorizzati mid-Direttur Ġenerali (Qrati tal-Liġi) bil-kunsens tal-Prim Imħallef, jew sakemm il-minuri ma għandux jixhed, jew sakemm il-Qorti ma tqisx li huwa meħtieġ li l-minuri jkun preżenti matul il-proċedimenti minħabba n-natura tat-tilwima. Sfortunatament bħalissa m’hemmx faċilitajiet għall-indukrar tat-tfal fil-bini tal-qorti.

Jista’ jitħalla mixgħul, iżda l-mekkaniżmu ta’ tidwir għandu jiġi diżattivat. Jekk tibda tilgħab fl-awla tal-qorti, tista’ tiġi mmultat għal disprezz u tordna l-konfiska tal-mowbajl.

Le, sakemm mhux debitament awtorizzat mid-Direttur Ġenerali (Qrati tal-Liġi) u l-Prim Imħallef.

Sfortunatament sal-lum l-uniċi rekords tal-qorti li huma aċċessibbli online huma s-sentenzi (ċivili u kriminali) u l-proċess verbali mħejji mir-Reġistratur ta’ dak li ġara matul is-smigħ tal-kawżi ċivili. Dawn id-dokumenti huma aċċessibbli permezz tas-sit web tal-Ministeru għall-Ġustizzja: https://www.justice.gov.mt/.

Kopji ta’ dokumenti oħra f’kawżi ċivili jistgħu jinkisbu mir-Reġistru tal-Qorti (Livell ta’ Bażi), il-Qrati tal-Ġustizzja, il-Belt Valletta (fil-każ ta’ rekords iddepożitati mal-Qrati ta’ Għawdex, mir-Reġistru tal-Qrati ta’ Għawdex). Dawn il-kopji jingħataw bi ħlas ta’ miżata. Ir-rekord ta’ kawża kriminali huwa aċċessibbli biss għall-partijiet jew għall-avukati tagħhom. Partijiet terzi jeħtieġu l-permess speċjali tal-qorti (il-Qorti tal-Maġistrati, il-Qorti Kriminali jew il-Qorti tal-Appell Kriminali, skont il-każ) biex jiksbu kopji, jew jeżaminaw ir-rekords, ta’ kawża kriminali.

Tista’ tfittex l-informazzjoni fil-bażi tad-data tas-sit web tal-Ministeru għall-Ġustizzja, billi tirreferi għat-taqsima Servizzi tal-Qorti, imbagħad il-Kawżi Ċivili. Biex jinstab l-istatus ta’ kawża pendenti, il-menu rilevanti huwa l-Każijiet Pendenti. Tista’ wkoll iċċempel fl-Uffiċċju tar-Reġistru (Livell ta’ Bastiment) [Malta] — Tel. + 356 2122 3281. Fir-rigward ta’ każijiet li qed jinstemgħu f’Għawdex tista’ ċċempel fl-Uffiċċju tar-Reġistru — Tel. + 356 2155 6412.

Le, id-dokumenti ma jistgħux jiġu ppreżentati elettronikament. L-atti ġudizzjarji kollha għandhom jiġu ppreżentati fir-Reġistru tal-qorti rilevanti.

Il-mod formali ta’ kif issir referenza għal Imħallef fil-kariga (pereżempju meta jiġi indirizzat envelop) huwa “L-Onor. Is-Sur Ġustizzja Joseph Borg”(L-Onorevoli Imhallef Joseph Borg) u fil-każ ta’ Imħallef Lady “The Hon. Madam Justice Josephine Borg” (L-Onorevoli Imhallef Josephine Borg). Informalment u soċjalment huma indirizzati bħala “Is-Sur Justice Borg” (Sur Imhallef Borg) u “Madam Justice Borg” (Sinjura Imhallef Borg). Fil-qorti huma indirizzati bħala “L-Unur Tiegħek” (Sur Imhallef, Sinjura Mhallef). Il-prattika li jiġi indirizzat Imħallef (jew il-Prim Imħallef) bħala “My Lord” meta l-proċedimenti jitmexxew bl-Ingliż tista’ titqies bħala li ma għadhiex tintuża.

L-imħallfin maħtura skont il-Kostituzzjoni biss jissejħu “L-Onor. Is-Sur Ġustizzja” jew “Is-Sur Ġustizzja”. Persuni li huma membri ta’ qorti jew tribunal internazzjonali iżda li mhumiex Imħallfin f’termini tal-Kostituzzjoni jissejħu permezz tad-deżinjazzjoni proprja tagħhom bħala “is-Sur Joseph Borg”, “Dr Joseph Borg”, “Professur Joseph Borg” eċċ.

L-imħallfin irtirati, irġiel u nisa, jissejħu formalment Imħallfin: “Imħallef Joseph Borg” (Imhallef Joseph Borg), “Imħallef Josephine Borg” (Imhallef Josephine Borg). Informalment u soċjalment huma indirizzati bħala “Imħallef” (Sur Imhallef, Sinjura Mhallef).

Il-maġistrati fis-servizz huma indirizzati formalment bħala “Maġistrat Dr Joseph Borg”, “Maġistrat Dr Josephine Borg” (Magistrat Dott. Joseph Borg, Magistrat Dott. Josephine Borg). Informalment u soċjalment huma indirizzati bħala “Maġistrat” (Sur Magistrat, Sinjura Magistrat). Fil-qorti huma indirizzati bħala “L-Unur Tiegħek” (Sur Magistrat, Sinjura Magistrat). Il-prattika li jiġi indirizzat maġistrat bħala “Your Worship” meta l-proċedimenti jkunu qed jitmexxew bl-Ingliż tista’ titqies bħala li m’għadhiex tintuża.

Maġistrat irtirat ikompli jiġi indirizzat bħala “Maġistrat Dr Joseph Borg” (Magistrat Dott. Joseph Borg, Magistrat Dott. Josephine Borg).

Il-Prim Imħallef huwa indirizzat formalment bħala “His Honour The Chief Justice Joseph Borg” (Is-Sinjurija tieghu l-Onorevoli Prim Imhallef Joseph Borg). L-abbrevjazzjoni “H.H.” għal “His Honour” għandha tiġi evitata. Informalment u soċjalment huwa indirizzat bħala “Is-Sur Prim Imħallef” (Sur Prim Imhallef). Il-prattika li ssir referenza għall-Prim Imħallef bħala “President” (minħabba l-fatt li huwa president tat-tliet qrati tal-appell) ma għadhiex segwita. Fil-qorti huwa indirizzat bħala “l-Unur Tiegħek” (Sur Prim Imhallef).

Il-Kapijiet Ġustizzjati rtirati huma indirizzati bħala “Prim Imħallef Emeritus Joseph Borg” (Prim Imhallef Emeritus Joseph Borg). Informalment u soċjalment huma indirizzati bħala “Prim Imħallef” (Sur Prim Imhallef).

Il-logo, imfassal minn Jonathan Chetcuti, jikkonsisti fit-tmien salib bil-ponta tad-deheb fuq sfond iswed kif jintlibsu mill-Imħallfin fuq l-istole li huwa parti mir-robu tal-qorti tagħhom. Dan huwa sovrappost mill-iskali tal-ġustizzja. Il-kliem bil-Malti “Il-Ġudikatura — Malta” jidhru fuq nett. L-iskrizzjoni bil-Latin tittieħed mill-Gospel skont John, 7: 24: nolite iudicare secundum faciem tella’ iustum iudicium iudicium — jiġġudika mhux skont id-dehra, iżda jiġġudika s-sentenza tal-lemin. Dan il-logo huwa l-emblema uffiċjali tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin u l-Maġistrati ta’ Malta, u l-emblema mhux uffiċjali tal-ġudikatura — l-emblema uffiċjali tal-ġudikatura hija l-Emblema Nazzjonali ta’ Malta riprodotta b’kulur monokromatiku (kulur marun).

Skip to content